Desde o cumio dos 95 anos, as letras e a fala contémplannos, testemuñan coñecemento e ansia de espallalo, conciencia e vitalidade intelixente. Moitos pensabamos que era lucense de raiz, e resulta selo sen esquecer a orixe rural ourensá, porque en Lugo produciu froitos senlleiros, creou escola e fixo patria.
Sendo dos que tiñan escolta policial no domicilio, entendo que tamén era dos que lles violaban a correspondencia no Correos de hai medio século para saber con quen se relacionaban e que se dician entre eles. Mentras tanto, o profesor lograba multitude de devotos, que poden seguir a súa linea política ou a contraria, aos que adentrou na arte da creación, abrindo o mundo que dentro deles fervía, aportando ás Letras unha xeneración rutilante con estrelas que se chaman Xavier, ou se apelidan Valcárcel, responden ao nome de Fiz ou identifican a quen foi príncipe das nosas letras e ficou en lenda como Darío o Grande.
Pode haber alumnos que non veneren a Don Xesús -ninguén o trata sen esa dignidade- pero eu non sei deles. Todos os que coñecín ao longo da vida proclaman o señorío, a ciencia, a autoridade do nonaxenario profesor, sabio e falador, entrañable e asequible, que Lugo homenaxea o 19 de abril. Os que non tivemos a sorte de recibir o seu maxisterio, sabémonos en inferioridade diante dos que aprenderon a saber do que sabe e contaxia coñecemento.
Parabéns, profesor, pola homenaxe. Parabéns especiais por ter creado escola, descubrir talentos, prestixiar a fala, e axudar a tantos a descubrir -como hai corenta e catro anos proclamaba musicalmente Saraibas- 'unha terra, un pobo e unha fala'.