A Coruña, Lugo, Vigo e Pontevedra, tanto a cidade como a provincia a través da Deputación, tratan de rabuñar espazo público en favor das persoas
05 jun 2021 . Actualizado a las 05:00 h.Lugo levantará o que será o primeiro barrio multiecolóxico de España. A cidade será pioneira neste ámbito, tal e como subliñou a súa alcaldesa -Lara Méndez-, no transcurso do encontro organizado por La Voz. A rexedora socialista presumiu dun proxecto «deseñado para aumentar zonas verdes». Unha iniciativa coa que multiplicarán por cinco as áreas recollidas no PXOM. O futuro barrio contará cun bo número de vivendas, pero «en torno ao 45 % agardamos que sexan para edificios de carácter social». O corazón do futuro barrio será un edificio bautizado como Impulsa Verde. Un inmoble no que a madeira será o elemento estrutural. «Suporá un 74 % de aforro enerxético e terá un 90 % de redución nas emisións de CO2, cunha capacidade de absorción dese CO2 de 280 toneladas», explicou Méndez, que avanzou que están xerando unha marca de Lugo Verde. Citou, entre outros, o Lugo Transforma, con 12 millóns de fondos municipais, e o Campus Terra.
As cidades deben pensar máis nas persoas. E nos espazos públicos nos que os seus veciños poidan interactuar. Nas urbes do futuro, os peóns deberán ter gañada a batalla que libran, nos últimos anos, cos vehículos. Cidades nas que se viva máis e mellor e nas que terá cabida outro tipo de mobilidade, unha máis limpa e eficiente.
En Galicia, a aposta nos últimos anos das cidades da Coruña, Vigo, Lugo e Pontevedra, tanto como cidade como no global da provincia a través do Plan Ágora da Deputación, é clara e así quedou avalado na xornada sobre políticas sostibles organizada por La Voz. Cada urbe conta coa súa particular folla de ruta, una estratexia «verde» supeditada a cumprir cos compromisos da Axenda 2030.
No caso de Pontevedra, cidade que leva anos implementando políticas encamiñadas a favorecer a mobilidade máis sostible, o seu alcalde -Miguel Anxo Fernández Lores- apuntou: «Nós temos avanzado moito na recuperación da cidade para as persoas. Xa estamos a falar de hai máis de 20 anos». Dúas décadas atrás, sinalou Lores, «a nosa cidade era unha especie de botafumeiro de contaminación, había moito ruído e o espazo público estaba ocupado nun 70 % polos vehículos a motor. E nós o que fixemos foi darlle a volta como un calcetín. Deixar máis do 70 % para as persoas e o resto para os vehículos imprescindibles para que a cidade funcione». E nesa liña continúan. «Buscamos seguir o que chamamos excelencia de deseño urbano saudable», engade.
O modelo de cidade polo que apostan desde o goberno local herculino, subliñou a súa alcaldesa -Inés Rey-, está baseado «na busca de espazos máis amplos. Estamos á procura dunha cidade máis sostible, inclusiva, resiliente e pensada para o presente dos que estamos, pero tamén para o futuro das xeracións que veñen». Ademais, Rey destacou que traballan para «mellorar a cohesión entre os barrios, para compactar a cidade e para que o peón pase a ser cidadán». Tamén primarán as formas de transporte máis sostible e favorecerán o uso do transporte público.
Nesa mesma liña, a alcaldesa de Lugo -Lara Méndez-, explicou que a vocación da cidade das Murallas é consolidarse como unha urbe «amable, integradora, de servizos, segura e sostible». Para o executivo local, asegurou, «é unha convicción e para iso levamos seis anos traballando. Para ser unha cidade proactiva co cambio climático, resiliente e que recupere espazos públicos». E, no caso de Vigo, a tenente de alcalde e concelleira responsable das áreas de Economía, Empresa e Seguridade -Elena Espinosa- sinalou que pensaron con perspectiva global e local: «Isto significa integrar políticas en favor do sustentable». Desde a habitabilidade, engadiu, «ata o tráfico ou a saúde e benestar dos nosos cidadáns», porque non poden ser actuacións illadas. Para Espinosa, a clave está en camiñar na mesma dirección: «O crecemento non pode ser só sostible, senón tamén integrador e intelixente. Se somos capaces de favorecer todo iso teremos a cidade que ansiamos».
Pero non só as grandes urbes galegas teñen deseñadas as súas particulares estratexias para reducir o tráfico rodado, favorecer a mobilidade dos peóns e minimizar os seus índices de contaminación. No caso da provincia de Pontevedra, a Deputación lanzou o Plan Ágora para aproveitar, tal e como avanzou o responsable da área de Mobilidade e Espazo Público -Uxío Benítez-, «os ventos a favor para transformar as cidades para as persoas. Queremos axudar aos concellos para que poidan avanzar cuns obxectivos claros e estratéxicos de gañar espazo público para os veciños». A rede pública pontevedresa, «de libre adhesión», obriga aos municipios a asumir uns principios básicos. A iniciativa, lembrou Benítez, «presentouse en xuño, xusto despois da pandemia». E, na actualidade, 54 dos 61 concellos da provincia xa están integrados. Sobre o servizo que presta a Deputación, Benítez indicou que «reciben asistencia técnica, a posibilidade de participar en xornadas de formación e axudas económicas».
Coa vista no horizonte
Os efectos do Plan Ágora pontevedrés xa se deixan notar. «Lanzamos unha convocatoria de axudas para que os concellos presentasen proxectos coa condición de que tiñan que incrementar metros cadrados para as persoas e máis de 40 van ser subvencionados», sinalou Benítez. En total, 136.000 metros máis de solo público. Unha cifra que supón un incremento do 230 %.
Sobre o futuro desenvolvemento das urbes, os alcaldes que participaron no encontro coincidiron en sinalar que a transformación verde é imparable. Así, Rey destacou o proxecto do corredor de Novo Mesoiro como «exemplo dunha actuación demandada nun barrio aberto, aínda que escuro. Comezamos as obras para recuperar ese espazo e facelo accesible». Tampouco se esqueceu dun dos grandes pulmóns verdes da cidade, o parque de Santa Margarita, no que se executará un proxecto cun investimento de 3,5 millóns de euros.
As cidades, subliñou Fernández Lores, «teñen que ter unha boa calidade de aire e iso ten que ver cos bosques periurbanos». En Pontevedra, dixo, «temos varias xunqueiras que veñen sendo como ter o Central Park». Nesa liña, remarcou que o ano pasado traballaron nun parque de 400 hectáreas coa plantación de 20.000 especies autóctonas.
Dentro das estratexias Edusi, Lugo aproveitará a riqueza coa que contan na descontinuidade urbana a través dun cinto verde de máis de dez quilómetros que favorecerá a conectividade da urbe. E, en Vigo, traballan en varias iniciativas integradoras. Por un lado, na creación de novos espazos verdes e bosques cidadáns para xerar novos ecosistemas dentro da cidade. Por outro, o proxecto Vigo Vertical, que segundo avanzou Espinosa «trata de salvar os desniveis que temos e que impiden que a xente vaia andando. Imos crear catro unións desde a parte máis baixa da cidade ata a máis alta». Ascensores nuns casos, ramplas noutros, que favorecen a mobilidade dos peóns en detrimento dos vehículos a motor.