En 1962, as prensas da Universidade de Toronto publicaron un dos libros máis influentes do século XX. Nesta obra, A galaxia Gutenberg, Marshall MacLuhan describía como o libro impreso modulou o pensamento da humanidade pero, tamén, intuía que a comunicación con dispositivos eléctricos (radio e televisión) levaba anos estruturando unha nova xeración global, que, en 1969, denominou a galaxia Marconi. Eu mesmo, nacido en 1960, lembro dun xeito moi entrañable a transición entre a radio e a caixa tonta. Recordo brincar entusiasmado, andaría polos cinco anos, cunha canción que poñían na radio e que ía dun cabalo veloz. E un sábado de 1968 pola noite, vin, xa na tele da casa, a Massiel e o seu Lalalá, cuxos loureiros eurovisivos supuxeron unha das maiores alegrías do tardofranquismo. Representa a televisión a evolución natural da radio ou, máis ben, son medios paralelos cada un cun ecosistema propio? Existe unha xeración desertora das ondas hertzianas a prol do tubo catódico? Eu creo que non. É mais: que un medio exclusivamente sonoro sobreviva con extraordinaria saúde ao poderío da hipertecnoloxía audiovisual actual é un feito digno de análise. A autonomía, digamos funcional, da radio é unha das claves do seu éxito: o cirurxián operando, o panadeiro enfornando, a costureira cosendo ou vostede e máis eu conducindo de cara ao curro podemos, sen a servidume de mirar como papóns unha pantalla, estar ao noso, co trasfondo de Cadena 100 ou, segundo a hora e os gustos de cada quen, a arenga cotiá de Alsina, Barceló, Herrera ou Jiménez Losantos. Hai ademais, algo intemporal na radio, o sabor vintage que trae de contado á memoria o filme Historias de la radio, unha obra de arte, con Pepe Isbert disfrazado de esquimó, inesquecible. Adoro o programa La tarde es tuya de Radio Voz, no que a voz de Susana Falcón recolle peticións musicais dos oíntes, que entran en directo: Manolo, de Celanova, Dorinda, de Carballo, Eugenio, de Betanzos, Lola, de Baíñas, Guadalupe, de Silleda… constitúen unha comunidade humana, ancestral pero viva e sincera, reunida ao conxuro dun pasodobre de Manolo Escobar ou unha ranchera de Rocío Dúrcal. Algo que, para quen, coma min, nada humano é alleo, resulta alentador.