«Hai que ter coidado con entender o patrimonio só como produto final para o turismo»

Patricia Blanco
PATRICIA BLANCO CARBALLO / LA VOZ

CARBALLO

ANA GARCÍA

La arqueóloga Puri Soto participó en las charlas que el Instituto de Estudos Bergantiñáns promueve en Carballo por su 25.º aniversario

27 feb 2024 . Actualizado a las 05:00 h.

Puri Soto, arqueóloga, fue el viernes la segunda de las invitadas por el Instituto de Estudos Bergantiñáns (IEB) al ciclo de conferencias promovido por el 25.º aniversario de la entidad. Celebró ella la iniciativa organizadora y la acogida del Casino de Carballo a estas sesiones que, a su juicio, «traballan no propio, na definición da comarca». Potencial arqueolóxico en Bergantiños era el título de la intervención, en la que Soto tocó muchos puntos.

Quiso, primeramente, romper el tópico de la Galicia como «fisterra atlántica», «Galicia como lugar illado». Sin perder la línea del desarrollo de los castros, afirmó el viernes e incidió ayer también en Radio Voz, durante su conversación con Fran Rodríguez: «Partimos dunhas relacións atlánticas moi poderosas, e iso quixen poñer en valor. Eramos un conxunto de pobos moi ben comunicados». Arteixo o A Laracha conocen bien el trabajo de Puri, en este último caso con mención especial al castro de Montes Claros: «É un grandísimo poboado fortificado, dos maiores que hai na bisbarra de Bergantiños (...) Poden ser esas ‘cidades’ das que falaban os autores clásicos». En Montes Claros interesa sobremanera, de otro lado, mostrar el desarrollo de la arquitectura defensiva, asunto por el momento poco trabajado aún.

Como tiene dicho en otras ocasiones, y como dijo también en el Casino, el Concello de A Laracha —con la compra de los terrenos de Montes Claros, del Marco da Anta de Erboedo o las Torres do Cillobre— es para Puri una excepción: «Ten unha modificación no planeamento, e iso é unha garantía absoluta, case máis que ter un BIC. Significa ter acoutadas as funcións, os traballos, as medidas de protección sobre os elementos patrimoniais. Xa digo, exemplar. Todos os concellos deberían actuar nese sentido. Se non perderemos o patrimonio, a memoria do propio e as posibilidades de futuro».

ANA GARCÍA

Para la arqueóloga, primeramente, ha de ser un trabajo local: «Todos os concellos, e a lei así o di, son os últimos garantes, os que están máis preto do patrimonio, teñen que ter políticas de xestión, cuestión que non existe». Una gestión en primera instancia municipal y, estupendo también si la hubiese comarcal, que en Bergantiños y su arqueología podría funcionar, los grandes castros del Anllóns. Pero semeja un tanto lejos: «Moitos Concellos cren que ter un inventario... Os inventarios teñen que estar cada certo tempo revisados, pola evolución do territorio, a política forestal, a de minas, a labor agrícola, concentracións parcelarias... De xeito paseniño e silencioso modificamos o territorio. Cada cinco anos habería que revisar catálogos, con avaliación de estado de conservación, e iso non se fai. A maioría de inventarios teñen 15-20 anos».

El patrimonio interesa, las visitas son un medio «interactivo» de dar y recibir información, pero a juicio de Soto, hay mucho aún por caminar. Queda trabajo, cree, para el Parque do Megalitismo, pero debería lograrse, corregir el «agravio». Pese a ello, alerta: «Hai que ter coidado con entender o patrimonio só como produto final para o turismo. Primeiro hai que traballalo, investigalo, conservalo e, logo, na medida do posible, amosalo nas condicións adecuadas, de discurso e de achegamento da xente (...). Non se poden facer parques arqueolóxicos sen profesionais da arqueoloxía, e hai déficits deles na Administración». Otra necesaria visión global: «Non se poden andar visitando megálitos a contrarreloxo como se fosen champiñóns no territorio, hai que entendelos nas súas vías de tránsito, nas súas paisaxes de braña, e iso tamén está aínda por facer».